FA-50 dla Polski. Żaden pilot nie będzie zawiedziony

Z tej okazji szef MON powiedział m.in., że: 48 samolotów bojowych FA-50 będzie znacznym wzmocnieniem Sił Powietrznych. Pierwsze FA-50 mają przybyć do Polski już w przyszłym roku i zostać rozmieszczone w Mińsku Mazowieckim.

O ich producencie – firmie Korea Aerospace Industries, charakterystyce i możliwościach samolotu oraz szansach z tym związanych dla Polski, z Prezesem i Dyrektorem Generalnym KAI, Kang Goo-Young, rozmawia Jerzy Gruszczyński.

Kang, Goo-Young, powiedział Prezes i Dyrektor Generalny KAI.

Foto: Arkadiusz Protas

Korea Aerospace Industries, jaką jest firmą i jakimi obszarami się zajmuje?

Firma Korea Aerospace Industries (KAI) powstała w 1999 r., czyli działa na rynku od 23 lat i skupia się głównie na przemyśle lotniczym, projektując i budując oraz produkując i rozwijając samoloty i śmigłowce oraz na przemyśle kosmicznym, wytwarzając satelity. Naszą uwagę skupiamy głównie na dostarczaniu samolotów dla wojska, wraz z pakietami szkoleniowym i wsparcia eksploatacji ale rozwijamy się także w dziedzinie lotnictwa komercyjnego wytwarzając różne części do samolotów i śmigłowców dla innych producentów.

Głównymi projektami, które powstają w naszej firmie są: KC-100 (lekki samolot ogólnego przeznaczenia, wykorzystywany m.in. do selekcyjnego szkolenia lotniczego), KT-1 (samolot do szkolenia podstawowego), T-50 (samolot do szkolenia zaawansowanego i taktyczno-bojowego), FA-50 (lekki wielozadaniowy samolot bojowy), KUH-1 (wielozadaniowy śmigłowiec transportowy), LAH (lekki śmigłowiec wsparcia pola walki) oraz satelity i rakiety nośne. W bieżącym roku oblataliśmy prototyp wielozadaniowego samolotu bojowego KF-21.

Jesteśmy też dostawcami pierwszego poziomu dla Boeinga i Airbusa, produkując kluczowe części samolotów dla tych firm. Ponadto jesteśmy integratorem w budowie rakiet nośnych KSLV-II. Przez rozszerzenie tych dziedzin naszego portfolio planujemy do 2030 r. stać się jedną z pięciu największych firm lotniczo-kosmicznych na świecie.

Jaka jest geneza programu T-50?

W dziedzinie wojskowych samolotów szkolno-treningowych zaczęliśmy od projektu turbośmigłowego samolotu szkolenia podstawowego KT-1, którego produkcja rozpoczęła się w 1999 r. na zamówienie Sił Powietrznych Republiki Korei, a następnie klientów eksportowych. Dzięki sukcesowi KT-1, zebraliśmy niezbędną wiedzę i umiejętności do rozpoczęcia bardziej ambitnych programów rozwojowych.

W tym czasie Siły Powietrzne Republiki Korei do zaawansowanego szkolenia lotniczego używały samolotów BAe Hawk, ale występowały trudności z pozyskaniem części zapasowych na czas i miał on wysokie koszty operacyjne. To sprawiło, że znalazła się przestrzeń na stworzenie krajowego projektu odrzutowego samolotu szkolenia zaawansowanego i tak narodził się T-50. Jednocześnie zakładaliśmy, że T-50 w wersji rozwojowej powinien móc wykonywać zadania wsparcia pola walki i dlatego równolegle rozpoczęliśmy realizację projektu lekkiego wielozadaniowego samolotu bojowego FA-50. Samolot szkolenia zaawansowanego T-50 w wyposażeniu Sił Powietrznych Republiki Korei pojawił się w 2005 r., natomiast wielozadaniowy bojowy FA-50 w 2013 r. Należy dodać, że stworzono również wersję specjalną T-50B dla reprezentacyjnego zespołu pokazowego koreańskiego lotnictwa wojskowego „Black Eagles".

Czy program T-50 to także sukces eksportowy?

Absolutnie tak, a jako pilot doświadczalny jestem bardzo zainteresowany tym, aby ten projekt był rozwijany na całym świecie. Wiele krajów chce budować własne samoloty i próbuje je konstruować, ale niewielu się to udaje tak jak nam.

Program T-50 jest bardzo udany jeśli chodzi o rozwój, spełnienie wysokich wymagań zamawiającego oraz wykonany został w założonym budżecie. Gdy służyłem w Siłach Powietrznych Republiki Korei wiele razy latałem T-50, a nawet kilka dni temu – już jako prezes i dyrektor generalny KAI – miałem przyjemność nim latać.

FA-50 ma bardzo dużą moc i dzięki niej jest bardzo zwrotny, a jednocześnie jest bardzo stabilnym samolotem oraz może przenosić duże ilości uzbrojenia. W wersji szkoleniowej obydwie wersje – T-50 i FA-50 są bardzo efektywne w szkoleniu pilotów, szczególnie w przypadku tych, którzy przesiadać się będą na samoloty wielozadaniowe F-16 lub F-35. Ponieważ relacja „koszt-efekt" w tym samolocie jest bardzo dobra i ma on bardzo wysoki wskaźnik dostępności zarówno w wersji szkolnej, jak i bojowej, może on być optymalnym rozwiązaniem dla wielu użytkowników. Z tych powodów wiele państw wykazuje zainteresowanie T-50 i FA-50, co wskazuje, że samoloty te mają bardzo duży potencjał eksportowy i w ślad za tym zapewniony zbyt przez wiele lat.

Kto dotychczas kupił ten samolot i z kim rozmawiacie w sprawie jego nabycia?

Poza Siłami Powietrznymi Republiki Korei dotychczas samoloty T-50 i FA-50 dostarczono lotnictwu wojskowemu: Filipin, Indonezji, Iraku i Tajlandii. Możliwości T-50 w zakresie wykonywania lotów szkolno-treningowych są oceniane bardzo wysoko, podobnie, jak możliwości bojowe FA-50, sprawdzone w realnym działaniu (Filipiny, Irak). Ciężko dokładnie wymienić kontrahentów, z którymi prowadzimy obecnie rozmowy na temat wdrożenia FA-50, ale mogę powiedzieć że klienci w regionie azjatyckim są zainteresowani pozyskaniem nowych zdolności, a kraje, które dysponują już tym samolotem chcą wzmocnić swoją flotę. Jeśli chodzi o regiony Europy Środkowej, Bliskiego Wschodu i Afryki, mamy kilku potencjalnych klientów, którzy zainteresowani są transferem technologii, współprodukcją i chęcią przesiadki na systemy uzbrojenia wykonane w technologii „zachodniej". Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, Amerykanie zainteresowani są perspektywicznym samolotem szkolenia zaawansowanego oraz samolotem szkolenia taktyczno-bojowego zarówno dla sił powietrznych, jak i dla lotnictwa marynarki wojennej. Również w innych regionach, państwa operujące na wielozadaniowych samolotach bojowych F-16 są zainteresowane FA-50, jako wysoce efektywnym w walce i jednocześnie niskokosztowym w eksploatacji, rozwiązaniem.

Siły Powietrzne Republiki Korei używają samolotów bojowych: FA-50, F-16, F-15 i F-35. Jak wygląda podział zadań między nimi?

W Siłach Powietrznych Republiki Korei mamy podział odrzutowych samolotów bojowych na trzy klasy, według ich zadań. Jako samolotów wysokiej klasy używamy F-35 i F-15, natomiast do średniej należy F-16, a do najniższej FA-50. Samoloty wysokiej klasy wykonują misje strategiczne, czyli decydujące o zwycięstwie w wojnie, które uwzględniają precyzyjne uderzenia na główne ośrodki kierowania obroną państwa i infrastrukturę krytyczną. Dla samolotów średniej klasy – F-16 – podstawową misją jest wywalczenie przewagi powietrznej i niszczenie ośrodków dowodzenia oraz kontroli przeciwnika, a także izolacja rejonu działań bojowych.

Z kolei izolacja pola walki i bezpośrednie wsparcie lotnicze jest głównym zadaniem dla samolotów najniższej klasy – FA-50. Ponadto te ostatnie mogą wykonywać bojowe patrole powietrzne i reagować na prowokacje przeciwnika, związane z naruszaniem koreańskiej przestrzeni powietrznej.

Proszę nam bardziej szczegółowo omówić wersję FA-50, którą jest zainteresowana Polska. Jaki jest jej potencjał bojowy? Jak wygląda on w porównaniu z F-16?

Kluczowym aspektem odróżniającym FA-50PL od wersji bazowej FA-50 jest w pierwszej kolejności integracja z samolotem wielofunkcyjnej stacji radiolokacyjnej z aktywnym skanowaniem elektronicznym (antena typu AESA) oraz dodanie instalacji do zaopatrywania się w dodatkowe paliwo w locie i umożliwienie przenoszenia na podwieszeniu podkadłubowym większego dodatkowego zbiornika paliwa o pojemności 300 galonów (1136 litrów), co pozwoli na zwiększenie zasięgu operacyjnego i czasu dyżurowania w strefie.

Zastosowane zostaną także najnowsze technologie z obszaru wysoce zintegrowanej awioniki i wyświetlacz nahełmowy (JHMCS). Dzięki możliwości przenoszenia zaawansowanego, optoelektronicznego zasobnika obserwacyjno-celowniczego Sniper ATP samolot będzie mógł wykorzystywać pociski i bomby naprowadzane laserowo, a dzięki systemowi transmisji danych standardu Link 16 i zdolności do działań sieciocentrycznych, będzie dostosowany do wykonywania lotów bojowych w ugrupowaniach mieszanych.

Uzbrojenie FA-50PL w kierowane pociski rakietowe „powietrze-powietrze" AIM-9X pozwoli na wysoce efektywne zwalczanie celów z odległości małych i bliskich. W późniejszym czasie FA-50PL będzie zintegrowany również z pociskami AIM-120, co pozwoli na zwalczanie celów powietrznych ze średnich odległości.

Reasumując, FA-50PL będzie najbardziej wydajną wersją lekkiego wielozadaniowego samolotu bojowego FA-50 i pod względem możliwości niewiele będzie się różnić od F-16. Choć oficjalnie FA-50 to samolot niższej klasy, to w polskiej odmianie będzie on zdolny do wykonania szeregu zadań typowych dla maszyn średniej klasy.

Czy FA-50 ma potencjał modernizacyjny? W co jeszcze można go wyposażyć?

Nasza wizja przyszłości dla FA-50 uwzględnia wiele elementów, w tym integrację z taktycznymi pociskami manewrującymi średniego i dalekiego zasięgu. Ponadto pod dalszą dyskusję poddajemy stworzenie jednomiejscowego wariantu FA-50. Natomiast, jeśli chodzi o oprogramowanie, to będziemy realizowali bieżące aktualizacje, by samolot mógł być stale w stanie sprostać najnowszym zagrożeniom pojawiającym się na polu walki.

W jakim zakresie FA-50 może współpracować z F-35?

FA-50 ma bardzo wysoki wskaźnik interoperacyjności z F-16 i F-35. Ponieważ wszystkie F-35 są jednomiejscowymi konstrukcjami, system szkolenia jest bardzo ważny. Można oczywiście efektywnie wykorzystać F-16 jako typ przejściowy dla pilotów F-35, ale FA-50 jest również zoptymalizowany pod tym względem. Mimo tego, że pod względem efektywności szkoleniowej F-16 i FA-50 mają podobne parametry, wykorzystanie FA-50 do szkolenia na potrzeby F-35 oznacza oszczędności rzędu dwóch trzecich w relacji do F-16, czyli koszt wyszkolenia pilota na tym samolocie będzie wynosił w granicach jednej trzeciej kosztu szkolenia na F-16. Ponadto wykorzystanie FA-50 do przekwalifikowania pilota pozwoli na odciążenie F-16 i ich maksymalną koncentrację na misjach bojowych.

Czym dla KAI jest kontrakt z Polską na zakup łącznie 48 FA-50? Co on może wam dać?

Kontrakt na dostawę 48 lekkich wielozadaniowych samolotów bojowych FA-50 dla Polski jest największym kontraktem od czasu powstania firmy i uważam, że pozwoli nam on wejść do najwyższej ligi dostawców odrzutowych samolotów bojowych na świecie. Jako KAI zawsze chcieliśmy eksportować nasze produkty na rynek europejski i amerykański. Kontrakt z polskimi Siłami Powietrznymi pozwala nam na mocne wejście na rynek w Europie. Jednocześnie to dobra okazja dla Stanów Zjednoczonych do dostrzeżenia naszych bardzo dużych możliwości, ponieważ FA-50 będzie spełniać bardzo wysokie standardy obowiązujące w NATO.

Dla mnie osobiście to znaczy bardzo wiele, ponieważ moim priorytetem jako prezesa i dyrektora generalnego KAI są badania i rozwój oraz eksport. Kontrakt z Polską nie tylko jest moim pierwszym sukcesem eksportowym, ale – jako pilotowi doświadczalnemu i byłemu pilotowi odrzutowych samolotów bojowych – daje mi dużą pewność siebie jeśli chodzi o zdobycie następnych zamówień od klientów zagranicznych.

W jakim zakresie jesteście skłonni przekazać dla Polski naziemny system wsparcia eksploatacji (serwisowanie, naprawy i remonty) FA-50 oraz szkolenie lotnicze?