RTX w Polsce. Prawie pół wieku strategicznego partnerstwa

RTX to obecnie jeden z najważniejszych partnerów Polski w trwającym procesie modernizacji sił zbrojnych.

Jest największą na świecie firmą sektora lotniczego, kosmicznego i obronnego. W skład koncernu wchodzą Collins Aerospace, Pratt & Whitney i Raytheon, dzięki czemu może on rozwijać i unowocześniać technologie lotnicze, projektować zintegrowane systemy obronne, a także rozwijać najnowocześniejsze technologie.

Collins Aerospace jest liderem w dziedzinie zaawansowanych technologii i inteligentnych rozwiązań dla przemysłu lotniczo-kosmicznego i obronnego. Pratt & Whitney to z kolei lider w projektowaniu, produkcji i serwisowaniu silników do samolotów i helikopterów oraz pomocniczych jednostek napędowych (APU). Natomiast firma Raytheon jest czołowym dostawcą rozwiązań w obszarze obronności służących rządowi USA, sojusznikom i partnerom do obrony suwerenności i zapewnienia bezpieczeństwa. Przez ponad 100 lat firma Raytheon rozwijała nowe technologie i udoskonalała istniejące zdolności obrony na ziemi, morzu i w powietrzu w obszarach takich jak: zintegrowana obrona przeciwlotnicza i przeciwrakietowa, inteligentna broń, pociski rakietowe, zaawansowane radiolokatory i radary, pociski przechwytujące, technologie kosmiczne i broń hipersoniczna.

Firmy wchodzące w skład RTX są dobrze znane w naszym kraju. Historia współpracy amerykańskiego giganta z Polską liczy już bowiem niemal pół wieku.

Nie tylko Dolina Lotnicza

Wszystko zaczęło się w 1976 r. To wtedy wystartowały dostawy części silnikowych dla Pratt & Whitney Canada, które realizowały ówczesne zakłady WSK Rzeszów. Współpraca była bardzo udana. Najlepiej świadczy o tym fakt, że podkarpacka wytwórnia ostatecznie, w 2002 r., stała się częścią amerykańskiego koncernu. W 2015 r. zakład zmienił nazwę na Pratt & Whitney Rzeszów i do dzisiaj niezmiennie pozostaje jednym z najważniejszych zakładów amerykańskiej firmy w Polsce.

Jednym, gdyż wspomniany zakład był pierwszym, ale nie ostatnim. Obecnie RTX zatrudnia w Polsce prawie 9000 osób w dziesięciu lokalizacjach. Ta liczba oznacza, że obecnie Polska jest drugim największym rynkiem inwestycyjnym i zatrudnieniowym dla koncernu po Stanach Zjednoczonych.

Obecnie najbardziej widoczne przykłady obecności RTX można podzielić na trzy główne elementy.

Pierwszy z nich związany jest ze wspomnianą już firmą Pratt & Whitney. Spółka posiada w naszym kraju łącznie cztery zakłady: dwa w Rzeszowie oraz po jednym w Kaliszu oraz Niepołomicach i zatrudnia łącznie 6200 osób. Zakres działalności spółki obejmuje m.in. produkcję części, podzespołów, modułów i kompletnych silników dla wszystkich sektorów rynku lotniczego. Tak do zastosowania w konstrukcjach cywilnych, jak i wojskowych. Ponadto częścią Pratt & Whitney Rzeszów jest centrum badawczo-rozwojowe mieszczące biuro inżynieryjne, laboratorium badań materiałowych, sekcję montażu prototypów oraz najnowocześniejsze stanowiska badawcze.

Drugi element działalności RTX w Polsce skupia się wokół firmy Collins Aerospace. Firma zatrudnia nad Wisłą łącznie 2500 pracowników w czterech oddziałach: w Jasionce, Krośnie, Kaliszu oraz najważniejszym i największym z wymienionych – we Wrocławiu. Firma pracuje na rzecz klientów z sektora lotnictwa cywilnego i wojskowego, oferując wiedzę i doświadczenie w zakresie projektowania i produkcji w tej branży.

Raytheon w Polsce

Ostatni element, choć wcale nie najmniej ważny, to Raytheon. Wprawdzie nie ma w Polsce zakładu produkcyjnego i dlatego zatrudnia tylko 70 osób, ale jako dostawca słynnego systemu Patriot współpracuje z wieloma polskimi przedsiębiorstwami, które opanowały zaawansowane technologie i są ważnymi ogniwem dostaw tego systemu dla Polski, jak i innych krajów-użytkowników Patriota.

Dlatego nie można opisać Raytheona inaczej niż jako strategicznego partnera Polski w dziedzinie obronności.

Firma jest bowiem kluczowym elementem w największym polskim kontrakcie obronnym ostatnich lat. Mowa tutaj oczywiście o programie Wisła, którego celem jest stworzenie tarczy obrony przeciwlotniczej oraz przeciwrakietowej średniego zasięgu. Programu, który ostatnimi czasy nabrał zupełnie nowego tempa.

To za sprawą podpisanego podczas Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach wartego 15 mld dol. kontraktu, który zapoczątkował drugą fazę programu Wisła. Przypomnijmy. Pierwsza faza, kontrakt podpisano w 2018 r., obejmowała zakup dwóch baterii systemu Patriot.

Zamówiony wtedy sprzęt był nowoczesny i daleko wykraczający ponad posiadane ówcześnie przez Polskę, zdolności. Jednak trzeba pamiętać, że system ten jest nieustannie modernizowany i gdy US Army zdecydowała się na zakup najnowszej wersji stacji radiolokacyjnej, kolejne bateria MON zamówił właśnie w tej nowszej konfiguracji. O czym mowa? Przede wszystkim o jednym z najnowszych produktów koncernu Raytheon.

Realizacja drugiej fazy programu Wisła sprawi, że polskie zestawy Patriot otrzymają zupełnie nowe stacje radiolokacyjne LTAMDS (Lower Tier Air and Missile Defense Sensor), czyli radary zdolne do obserwacji i naprowadzania rakiet w zakresie 360°. To prototypowa stacja radiolokacyjna, która znacznie zwiększy skuteczność oraz wydajność polskich baterii systemu Patriot.

Bezprecedensowy wzrost wydajności był możliwy dzięki wykorzystaniu przez Raytheon azotku galu (GaN), materiału, który wzmacnia sygnał i czułość detektorów, a także znacząco podnosi ich niezawodność.

Na mocy podpisanego kontraktu Wojsko Polskie otrzyma łącznie 12 radarów LTAMDS i co warto podkreślić, będzie jedynym poza US Army zagranicznym odbiorcą, który otrzyma ten nowoczesny system.

Szansa dla polskiego przemysłu

Trzeba pamiętać, że realizacja programu Wisła to generacyjny skok nie tylko dla Wojska Polskiego. Ogromnym beneficjentem są także polskie spółki przemysłu obronnego. To za sprawą podpisanych umów offsetowych oraz umów na dostawy komponentów systemu Patriot.

Flagowym przykładem, jeszcze z czasów pierwszej fazy programu, jest np. współpraca pomiędzy RTX a Hutą Stalowa Wola. To właśnie w tych zakładach powstaną wszystkie wyrzutnie M903 dla polskich baterii systemu Patriot. W ramach pierwszej fazy programu powstało ich łącznie 16. Huta dalej będzie miała co robić. 12 sierpnia bieżącego roku polska firma podpisała umowę na produkcję kolejnych 48 wyrzutni M903, które zakontraktowano w ramach drugiej fazy programu Wisła.

Program Wisła to także zastrzyk nowoczesnych technologii, związanych z radarami LTAMDS. To w ramach umów zawartych wraz ze startem drugiej fazy programu Wisła. Przypomnijmy, na mocy podpisanych we wrześniu ubiegłego roku porozumień polskie spółki uzyskają zdolności do serwisowania oraz produkcji komponentów i podzespołów superradaru produkcji RTX.

Koncern będzie również rozwijał współpracę z polskim lotnictwem. W marcu rząd USA zatwierdził sprzedaż Polsce do 745 produkowanych przez Raytheona rakiet powietrze-powietrze AMRAAM. Ta supernowoczesna broń jest przeznaczona na samoloty F-16 i F-35. Raytheon został również wybrany do dostarczenia radarów PhanstomStrike, które zostaną zintegrowane z nowymi koreańskimi myśliwcami FA-50, nabywanymi przez Polskę.

RTX wytwarza również komponenty do samolotów F-35, które w najbliższych latach będą trafiały do Polski, w tym silnik F135 firmy Pratt & Whitney, koła, hamulce i podwozie firmy Collins Aerospace oraz precyzyjną broń firmy Raytheon, w tym wspomniane AMRAAM.