Technologie rewolucjonizują życie na Ziemi

Wyścig o podbój wszechświata wymógł na inżynierach opracowanie nowych metod produkcji rzeczy niezbędnych na orbicie.

Publikacja: 18.03.2020 00:50

Gdy te egzotyczne pomysły trafiły do cywilnego przemysłu, trwale zmieniły wiele sektorów gospodarki. Dzięki tej rewolucji także zwykły konsument może wybierać w kosmicznych technologiach, które ma w zasięgu ręki. Dziś nie można się już bez nich obejść.

Technologie kosmiczne są powszechnie wykorzystywane. Metody produkcji, które opracowano na potrzeby astronautów, trafiły między innymi do przemysłu spożywczego. Okazało się bowiem, że trwałość, łatwość przyrządzania czy opakowanie lub proces produkcji zapewniający maksymalną świeżość żywności to cechy potrzebne nie tylko na orbicie.

Mleko z kosmosu

Naukowcy z amerykańskiej agencji przestrzeni kosmicznej NASA, którzy zajmowali się badaniem alg i sprawdzali, jakie są ich wartości odżywcze, odkryli, że niektóre ich gatunki wydzielają składniki odżywcze bardzo podobne do obecnych w mleku karmiących kobiet. Szybko okazało się, że w ten sposób można wyprodukować mleko modyfikowane dla niemowląt. Technologia produkcji takiego mleka w postaci łatwego do przyrządzania i lekkiego proszku także powstała na potrzeby podróży kosmicznych. Przy okazji inżynierowie opracowali sposób pakowania próżniowego i liofilizacji, czyli pozbawiania żywności wody. Kiedyś pakowane w ten sposób posiłki leciały na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Dziś lądują na półkach sklepowych. Także filtry z aktywowanym węglem i jonami srebra do wody pitnej to wynalazek, który najpierw powstał z myślą o astronautach.

Ognioodporne stroje

Kosmiczna technologia kryje się za produkcją odpornych na bardzo wysokie temperatury kombinezonów dla kierowców wyścigowych, na przykład w Formule 1. Podobne ubiory nosi dziś obsługa reaktorów jądrowych. Trafiły one także do straży pożarnej, gdzie zapewniają ratownikom bezpieczne prowadzenie akcji przy temperaturze otoczenia sięgającej tysiąca stopni. Także kostiumy dla pływaków, które zapewniają im doskonałe wyniki w startach, to efekt pracy przemysłu kosmicznego. Zapewniające minimalne tarcie szwy oraz gładkie tkaniny powstały dla astronautów. Pianka poliuretanowa, dzięki której powstają sportowe buty i bez której nie może się obejść budowlanka, to produkt kosmiczny. Tak samo jak folia termoizolacyjna, która zapewnia izolację termiczną ofiar wypadków, ale także w budownictwie i przemyśle.

Bezprzewodowy jak astronauta

To właśnie w kosmosie potrzebne były niewielkie i bardzo sprawne urządzenia akumulatorowe. Na przykład „odkurzacze” do pobierania próbek z powierzchni obiektów kosmicznych – komet, planetoid czy planet takich jak Mars. Szybko rozwinęły się na rynku w niezliczoną ilość urządzeń bezprzewodowych, których praca nie wymaga kabla. Są to nie tylko urządzenia AGD, lecz także wkrętarki, wiertarki, szlifierki i inne. Orbitalne korzenie ma także komunikacja bezprzewodowa. Korzystając z wszelkiego rodzaju bezprzewodowych słuchawek, warto pamiętać, że taka komunikacja potrzebna była astronautom na spacerach w otwartej przestrzeni. Dzięki temu mogli utrzymywać kontakt z dowódcą misji, będąc na zewnątrz Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Kosmiczna medycyna

Konieczność opracowania systemów uzdatniania wody doprowadziła do rewolucji w medycynie. Dzięki osiągnięciom przemysły kosmicznego można było wyprodukować skuteczne urządzenia służące obecnie do dializy u osób z niewydolnością nerek. Z kolei sztuczna komora serca wspomagająca pracę tego narządu u chorych powstała dzięki doświadczeniom inżynierów NASA. Chirurdzy George Noon i Michel DeBakey stworzyli ją, opierając się na rozwiązaniach zastosowanych w pompach paliwowych montowanych w wahadłowcach kosmicznych. Czujnik podczerwieni, dzięki któremu można weryfikować elektronicznymi termometrami, czy pasażerowie na lotniskach mają np. objawy koronawirusa, powstał w laboratoriach NASA. Był potrzebny, aby badać ciepłotę powierzchni obiektów w odległych galaktykach. W operacjach laserowych oczu wykorzystywany jest ten sam system, który stosuje się przy określaniu położenia obiektów w pobliżu statków kosmicznych, np. podczas operacji dokowania. Dzięki temu w przeprowadzeniu zabiegu chirurgii laserowej nie przeszkadzają nieustanne ruchy gałki ocznej, a operacja jest dokładna i bezpieczna dla pacjenta.

Nawigacja rewolucjonizuje

Zaangażowanie wielu pokoleń inżynierów wymagało stworzenia systemu nawigacji satelitarnej. Z naszej perspektywy nawigacja to wygodna aplikacja, a kryje się za nią cała konstelacja satelitarna, stacje naziemne oraz wiele lat prac badawczych i rozwojowych. Aby powstał system GPS, trzeba było umieścić na orbitach geostacjonarnych odpowiednią liczbę satelitów, które utworzyły system pozycjonowania. Dzięki tej pracy dziś nawigacja satelitarna jest zainstalowana niemal w każdym telefonie. Służy także jako narzędzie do tworzenia wielu przydatnych aplikacji. Dzięki nawigacji satelitarnej można zamówić i śledzić w telefonie taksówkę, można także zaplanować podróż środkami komunikacji miejskiej, a program sam sprawdzi, gdzie są autobusy i tramwaje oraz która trasa będzie najkorzystniejsza. Nawigacja jest jednak pomocna przede wszystkim w transporcie ludzi i towarów, pomaga m.in. planować przewozy, używa się jej w geodezji oraz w budownictwie i w obronności.

Detekcja dla bezpieczeństwa 
i oszczędności

Wśród wykorzystywanych powszechnie wynalazków rodem z kosmosu są m.in. czujniki dymu. Odpowiedzialne za bezpieczeństwo pożarowe hal produkcyjnych, pomieszczeń garażowych, przestrzeni handlowych, biurowych i lokali mieszkalnych najpierw miały sygnalizować niekontrolowane wycieki w statkach kosmicznych i stacji orbitalnej. Wykorzystywane w energetyce wiatrowej systemy kontroli wiatraków i turbin wiatrowych z zastosowaniem pomiarów 3D i systemów wizyjnych to także technologia kosmiczna. Dzięki niej serwisowanie i kontrola farm wiatrowych jest dużo prostsza niż z wykorzystaniem tradycyjnych przeglądów. Także drony do wykrywania nielegalnych paliw używanych w piecach korzystają z matryc opracowanych najpierw na orbitę.

Rewolucja w fotografii

Jedną z największych zmian w codziennym życiu, za które odpowiada technologia kosmiczna, jest fotografia. Na potrzeby lotów kosmicznych inżynierowie byli zmuszeni opracować niewielkie i lekkie kamery służące do wykonywania zdjęć. W latach 90. dokonał tego inżynier Eric Fossum, który opracował niezwykle wydajny światłoczuły sensor z półprzewodnikiem typu CMOS. Tak powstała cyfrowa matryca umożliwiająca rejestrację obrazu, zapis w postaci plików i wysyłkę za pośrednictwem sygnału satelitarnego. Szybko okazało się, że cyfrowy aparat fotograficzny w dobie wszechobecnych komputerów zaczął podbijać rynek. Postępująca miniaturyzacja i rozbudowa możliwości matryc spowodowały, że teraz aparaty i cyfrowe kamery wideo są praktycznie wszędzie – służą do monitoringu, śledzą podróż samochodem, zapewniają rozrywkę użytkownikom telefonów komórkowych. Jednak wyparły niemal całkowicie tradycyjną fotografię. Wraz z nimi zniknęła gałąź przemysłu produkująca błony fotograficzne i filmowe oraz zajmująca się wywoływaniem ich i skanowaniem.

Turysta chce sięgać 
do gwiazd

Technologie kosmiczne stają się także szansą dla turystyki. Do tej pory na orbicie było siedmiu kosmicznych turystów. Pierwszy był Amerykanin Dennis Tito, który zapłacił Rosjanom 20 mln dolarów za zabranie go na orbitę. Dostępne dla większej liczby klientów loty suborbitalne chce oferować m.in. multimiliarder Richard Branson, który ma już odpowiedni statek i wykonał loty testowe. Kosmiczna turystyka może stać się w przyszłości dochodowym segmentem tej branży. W 2006 roku w internetowym badaniu 70 procent badanych odpowiedziało, że marzy o dwóch tygodniach w przestrzeni.

Gdy te egzotyczne pomysły trafiły do cywilnego przemysłu, trwale zmieniły wiele sektorów gospodarki. Dzięki tej rewolucji także zwykły konsument może wybierać w kosmicznych technologiach, które ma w zasięgu ręki. Dziś nie można się już bez nich obejść.

Technologie kosmiczne są powszechnie wykorzystywane. Metody produkcji, które opracowano na potrzeby astronautów, trafiły między innymi do przemysłu spożywczego. Okazało się bowiem, że trwałość, łatwość przyrządzania czy opakowanie lub proces produkcji zapewniający maksymalną świeżość żywności to cechy potrzebne nie tylko na orbicie.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Modernizacja Sił Zbrojnych
Borsuk zatwierdzony. MON podpisał umowę na nowe bwp dla wojska
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Modernizacja Sił Zbrojnych
Jednak nie koreański? Ciężkiego bwp zbudujemy sami
Biznes
Pancerny drapieżnik z epoki cyfrowej. Borsuki dokonają rewolucji w polskiej armii
Przemysł Obronny
Miliardy dla polskiej zbrojeniówki. Huta Stalowa Wola zwiększa moce produkcyjne
Modernizacja Sił Zbrojnych
Nowe Groty i karabiny wyborowe dla Wojska Polskiego