Polskie firmy potrafią tworzyć wyspecjalizowane rozwiązania

Zdaniem ekspertów, by polski sektor kosmiczny mógł konkurować z europejskim i światowym przemysłem, 
Polsce potrzeba spójnego krajowego programu rozwoju, zwiększonego finansowania oraz kadry.

Początki polskiego sektora kosmicznego sięgają końcówki lat 70. XX wieku. Wtedy działalność rozpoczęły jednostki Polskiej Akademii Nauk, takie jak Centrum Badań Kosmicznych, gdzie opracowano i wykonano różnego rodzaju projekty, które ujrzały światło dzienne w kilkudziesięciu międzynarodowych misjach kosmicznych, takich jak Rosetta czy Mars Express. – Głównym motorem do działań w sektorze kosmicznym jest ciągła współpraca Polski z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), która w 2007 roku została sformalizowana poprzez podpisanie porozumienia, a później w 2012 roku umowy członkowskiej. Dzięki temu polscy przedsiębiorcy oraz naukowcy uzyskali możliwość pełnoprawnego udziału w międzynarodowych projektach kosmicznych – mówi dr inż. Dariusz Łukaszewski, koordynator projektu w Dziale Zarządzania Ekspertami, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Od momentu przystąpienia Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) branża kosmiczna bardzo się zmieniła. Polskim rynkiem zainteresowały się międzynarodowe korporacje funkcjonujące w sektorze kosmicznym, które zdecydowały się otwierać swoje oddziały i wspierać rozwój talentów w obszarze technologii kosmicznych w naszym kraju. Pojawiło się też więcej zamówień.

Rynek jest obecnie zdominowany przez kilkadziesiąt firm, głównie małych i średnich, będących dostawcami cząstkowych rozwiązań dla dużych projektów. – Są one w stanie opracowywać najbardziej zaawansowane rozwiązania technologiczne, które są weryfikowane w przestrzeni kosmicznej. Najwięcej pojawia się ich w obszarze wykorzystywania danych satelitarnych, elektroniki, w tym systemów pokładowych, oraz mechaniki wraz z systemami napędowymi – mówi Dariusz Łukaszewski.

Zdaniem Michała Szaniawskiego, prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej, charakterystyczną cechą polskiego sektora jest jego młodość, niski poziom wewnętrznej konkurencji oraz to, że firmy są dalszym elementem w europejskim łańcuchu dostaw.

– Często są to technologie mocno wyspecjalizowane, oparte na wiedzy i doświadczeniu unikatowym na poziomie Europy i świata, ale jednak nadal polscy partnerzy są najczęściej podwykonawcami – mówi Michał Szaniawski.

Polska branża kosmiczna, by prężnie się rozwijać, potrzebuje przede wszystkim Krajowego Programu Kosmicznego. Jednym z problemów sektora jest również brak zamówień skoncentrowanych wokół jednego większego projektu. Eksperci podkreślają też, że niska jest świadomość wpływu tego sektora na gospodarkę.

– Staramy się szerzyć wiedzę z zakresu tematyki kosmicznej i podkreślamy, że jest to istotna gałąź rozwoju nowoczesnej gospodarki. Nie rozwijamy sektora dla samego sektora, ale przede wszystkim dla innych obszarów gospodarki i dla samych obywateli – mówi Michał Szaniawski.

W rozwój przemysłu kosmicznego zaangażowane są państwa. Rząd wspiera przemysł kosmiczny poprzez instrumenty pozwalające na inwestycje, organizacje misji gospodarczych i zapewnienie warunków do rozwoju. Warto zaznaczyć, że reprezentanci kilku ministerstw reprezentują polskie interesy na arenie międzynarodowej, jak chociażby w ESA czy Komisji Europejskiej.

– Polski rząd opracował zarys polityki kosmicznej. Jednym z przejawów wsparcia jest zgłaszanie udziału Polski w coraz większej liczbie kluczowych programów opcjonalnych ESA. Dodatkowo ARP SA zapewnia firmom z sektora atrakcyjne pożyczki na rozwój technologii. Również Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dostrzega potrzebę stymulowania branży kosmicznej – podkreśla Dariusz Łukaszewski.

Zapotrzebowanie na mniejsze satelity

Obecnie, zdaniem specjalistów, światowy trend w branży, wskazuje na znaczny wzrost liczby satelitów, a co za tym idzie, konieczność opracowywania tanich i skutecznych technologii wynoszenia oraz metod autodiagnostyki i zdalnego serwisowania na orbicie. – Jest to nisza biznesowa, w której część polskich spółek ma już doświadczenie. Im szybciej przedsiębiorcy będą gotowi zaoferować swoje produkty i usługi, tym silniejsza będzie pozycja całego sektora. W najbliższych latach mamy szansę stać się kluczowym dostawcą rozwiązań dla satelitów badawczych oraz systemów wniesień na niską orbitę LEO – dodaje Łukaszewski.