System jest w wyposażeniu nadbrzeżnego dywizjonu rakietowego (berehowyj raketnyj dywizion). Obecnie ukraińskiego wybrzeża broni jeden dywizjon, składający się z dwóch baterii ogniowych. Każda z nich obejmuje trzy wyrzutnie samobieżne USPU-360 przenoszące po cztery pojemniki transportowo-startowe z pociskami kierowanymi R-360A, wóz transportowo-załadowczy TZM-360, wóz transportowy TM-360 i samobieżne stanowisko dowodzenia RKP-360.

Czytaj więcej

Krążownik Moskwa. Okręt flagowy Floty Czarnomorskiej Federacji Rosyjskiej

System rakietowy Neptun przyjęto do uzbrojenia Sił Obronnych Ukrainy 23 sierpnia 2020 r. R-360A jest pierwszym opracowanym na Ukrainie kierowanym pociskiem uniwersalnym. Jego przeznaczeniem jest niszczenie jednostek nawodnych, środków desantowych i transportowców wojskowych poruszających się samodzielnie, bądź w ugrupowaniach. Może też w pewnym zakresie zwalczać nieruchome cele lądowe. Projektantem R-360A jest „Łucz".

Ukraińska wersja rosyjskiej rakiety

Pocisk R-360 i jego wersja R-360A zostały opracowane przez DP Dierżawnie Kijwskie Konstruktorskoje Biuro „Łucz". W 2002 r. „Łucz" kupiło w Federacji Rosyjskiej, w FGUP GNPC „Zwiezda-Strieła", wzorcowy egzemplarz pocisku Ch-35 (wersja lotnicza 3M24 systemu Uran). Biuro z własnej inicjatywy rozpoczęło prace nad ukraińską wersją Urana w 2010 r., jednak dwa lata później wstrzymano je na polecenie prorosyjskiego prezydenta Wiktora F. Janukowycza. Odmrożenie programu wraz z właściwym finansowaniem przywrócono w 2015, rok po aneksji Krymu przez Rosję.

Strzelanie doświadczalne pociskiem R-360A z wyrzutni USPU-360 na podwoziu samochodu KrAZ-7634NE.

Strzelanie doświadczalne pociskiem R-360A z wyrzutni USPU-360 na podwoziu samochodu KrAZ-7634NE.

Sztab Generalny ZSU

Dokładna charakterystyka pocisku nie została potwierdzona, poza stwierdzeniem, że zasięg wersji R-360A wynosi około 300 km. System naprowadzania obejmuje układ nawigacji inercyjnej oraz stację radiolokacyjną sprzężoną z radiowysokościomierzem.

Neptun czyli ukraińska myśl techniczna

System Neptun został stworzony przy maksymalnym wykorzystaniu rezerw krajowych. Konieczne były oszczędności zasobów oraz skrócenie czasu rozwoju i produkcji, ważne w realiach kraju pozostającego w konflikcie z Rosją.

Dla Ukrainy system ten ma ogromne znaczenie. Od zajęcia Krymu przez Rosję i utracie głównych baz Wijskowo-Morskich Sył w Sewastopolu i nad Donuzławem, a także większości okrętów oraz systemów uzbrojenia tam zgromadzonych, sytuacja Ukrainy w kontekście morskim dramatycznie się pogorszyła. Przy obecnym potencjale nie jest ona w stanie przeciwdziałać sile Floty Czarnomorskiej FR. Ukraina nie ma także potencjały, by odeprzeć ewentualny desant na własnym wybrzeżu, czy by przeciwdziałać blokadzie morskiej. Jednocześnie siły rosyjskie zdążyły znacznie wzmocnić swój potencjał wojskowy zarówno obronny, jak i ofensywny na Krymie. W tych realiach Neptun daje zdolność do obrony własnych wód terytorialnych, baz morskich, portów i infrastruktury krytycznej. Pocisk R-360 ma być konstrukcją zunifikowaną, dzięki której – oprócz systemów obrony wybrzeża – będą w niego uzbrojone także okręty i lotnictwo.