Wojna w Karabachu – pierwsze podsumowania

Eksperci od razu uznali, że dane publikowane w ciągu sześciu tygodni walki przez Baku i Erywań na ten temat są mało wiarygodne. Przy tym Azerbejdżan od początku wojny zabronił ogłaszania własnych strat. Prezydent Ilham Alijew oświadczył, że to dane konfidencjonalne i zostaną opublikowane dopiero po zakończeniu działań bojowych. Do tej pory Baku tego nie zrobiło.

Armeńskie ministerstwo obrony twierdzi, że zginęło ponad 1,4 tys. ormiańskich żołnierzy. Jednocześnie jednak ministerstwo zdrowia informuje o ponad 2,3 tys. Z kolei armeński polityk opozycyjny i były ambasador kraju w Watykanie Mikael Minasjan powiedział, że kraj stracił ponad 4,7 tys. żołnierzy.

– W dniu zakończenia działań bojowych (10 listopada-red.) służba bezpieczeństwa poinformowała premiera Paszynian o 3650 zabitych i 1100 zaginionych – twierdzi Minasjan.

Przy czym nikt (poza dowódcami armeńskimi) nie wie kogo dotyczą straty. Czy tylko oddziałów tzw. Armii Obrony Górskiego Karabachu czy również armeńskiej armii. Analitycy wojskowi uważają, że oddziały Karabachu „są po prostu pododdziałem armii Armenii”. Gwoli jednak ścisłości należy zauważyć, że w strefie działań bojowych odnotowano obecność m.in. armeńskiej żandarmerii wojskowej.

Cztery dni przed zawarciem rozejmu rosyjski ekspert wojskowy Wiktor Murachowskij napisał.

„Średnie dobowe straty bezpowrotne (zabici, zmarli od ran, zaginieni) każdej ze stron to około 50 ludzi. Straty sanitarne (ranni i chorzy) w czasie działań wojskowych takiego charakteru (sam to określił jako „konflikt lokalny z działaniami wojskowymi średniej intensywności”-red.) zwykle są trzy razy większe, czyli około 150 ludzi. Ubytek personelu wojskowego w ciągu 40 dni działań bojowych wynosi rzędu 8000 ludzi dla każdej ze stron”.

Z kolei rosyjski prezydent Władimir Putin 22 października mówił o pięciu tysiącach zabitych po obu stronach. W tym ludności cywilnej. Kilka dni później poprawił się i powiedział, że zginęło tam około cztery tysiące osób, a około osiem tysięcy jest rannych.

Zarówno eksperci, jak i wojskowi z Armenii przestrzegają że obecnie nie można jeszcze mówić o pełnych danych, gdyż dopiero zaczął się proces wydawania przez obie strony ciał poległych. Głównie jednak dotyczy to sił armeńskich, które cofając się pozostawiały za sobą swoich poległych. W dodatku czasami odwrót przeradzał się w paniczną ucieczką, jak w czasie walk o miejscowość Hadrut na początku października. Lider Górskiego Karabachu Araik Harutiunjan skarżył się, że z frontu zdezerterowało wtedy 1-1,5 tys. żołnierzy.

Walki o Hadrut okazały się kluczowe w tej wojnie. Po jego zdobyciu 9 października Azerowie rozpoczęli ofensywę w stosunkowo równinnej części kraju, leżącej nad rzeką Araks (będącej z kolei granicą z Iranem).

Jeszcze trudniej jest określić skalę strat w sprzęcie obu stron. Również i w tym wypadku danym stron nie można ufać. Specjalizujący się w informacjach z otwartych źródeł wojskowych bloger Oryx (holenderski analityk Stijn Mitzer) podliczył zniszczony sprzęt, ale tylko ten którego utratę można udowodnić dostępnymi materiałami foto i wideo. Artykuł zaczął pisać wraz z wybuchem wojny 27 września, ale nie jest jasne kiedy była ostatnia aktualizacja, tzn. jaki okres czasu obejmuje.

Według Oryksa siły ormiańskie (czyli oddziały Górskiego Karabachu i prawdopodobnie armia armeńska) straciły 186 czołgów (z tego 115 zostało zniszczonych, pięć uszkodzonych a 66 mieli zdobyć Azerowie). Władze w Baku informują z kolei o zniszczeniu 241 czołgów i zdobyciu tylko 39. Wszystkie to radzieckie jeszcze T-72. Jak podliczył z kolei rosyjski portal vpk.name połowę z tych, o których pisze Oryx zniszczyły należące do tureckiej armii drony Bayraktar TB2. „Pogrom” – podsumowuje rosyjski portal.