Czy czeka nas nadpodaż amunicji kalibru 155 mm?

O tym, że cena pocisku artyleryjskiego przed wybuchem wojny w 2022 r. kosztowała ok. 2 tys. euro, a wzrosła do ok. 8 tys. euro, pod koniec 2023 r. mówił gen. Rob Bauer, ówczesny szef Komitetu Wojskowego NATO. W tamtym czasie jednym z głównych problemów ukraińskich obrońców był brak wystarczającej liczby pocisków amunicyjnych, a przewaga Rosji wspomaganej dostawami m.in. z Korei Północnej była w tym obszarze bezdyskusyjna.

W odpowiedzi na ten problem Zachód zaczął zwiększać swoje zdolności do produkcji tego rodzaju pocisków. W połowie 2023 r. Unia Europejska przyjęła tzw. Akt o wspieraniu produkcji amunicji (ASAP), w ramach którego kwotą 500 mln euro dofinansowała zwiększanie zdolności w produkcji amunicji. Warto podkreślić, że jest to jednak kwota stosunkowo niewielka, a kluczem do rozwoju stał się większy popyt, który skłonił firmy zbrojeniowe do inwestycji.

Rheinmetall inwestuje na potęgę

Zdecydowanie największym graczem na zachodnim rynku amunicyjnym jest niemiecki Rheinmetall, który informuje, że jego zdolności produkcyjne powinny w 2027 r. osiągnąć ok. 1,5 mln pocisków rocznie. Z tym że to obejmuje także zakład w RPA, a rząd tego kraju na początku wojny w Ukrainie zablokował dostawy amunicji do Polski.

Jednak także w Europie spółka dynamicznie inwestuje. I tak 4 listopada, w obecności oficjeli, w litewskiej miejscowości Baisogala rozpoczęto budowę fabryki pocisków, która ma produkować już w 2027 r., a jej zdolności będą rozwijane w zależności od popytu. Maksymalna wartość inwestycji to 300 mln euro. Na marginesie warto dodać, że także w tym roku na Litwie w gotowości bojowej  ma być niemiecka brygada, która jest właśnie tworzona. Będzie tam na stałe stacjonować prawie 5 tys. żołnierzy z RFN.

Z kolei pod koniec sierpnia nastąpiło otwarcie fabryki koncernu w niemieckim Unterlüß (500 mln euro). Od 2027 r. tylko ten zakład ma produkować 350 tys. pocisków rocznie. A niemiecki gigant inwestycje w obszarze amunicyjnym prowadzi także m.in. w Rumunii (500 mln euro) i na Łotwie (300 mln euro). W każdym z tych krajów zakłada joint venture, w których jednak ma większość udziałów.

Ale nie tylko niemiecki Rheinmetall inwestuje. Także brytyjskie BAE Systems zapowiada, że co najmniej kilkukrotnie zwiększy swoje zdolności produkcyjne. Choć koncern nie podaje konkretnych liczb, to od 2027 r. najpewniej będzie to ok. 500 tys. sztuk. Jeśli do tego doliczymy zdolności koncernów KNDS czy Nammo, które także inwestują, to te liczby robią się imponujące.

Pod koniec ubiegłego roku komisarz UE ds. obrony Andrius Kubilius zapowiadał, że w 2025 r. w krajach Unii zostaną wyprodukowane 2 mln pocisków 155 mm. Nawet jeśli to było przesadzone, to w 2026 r., a już na pewno w 2027 r. taki cel wydaje się realny.

Trzeba dodać, że bardzo prężnie rozwija się także produkcja amunicji artyleryjskiej w Ukrainie. W ubiegłym tygodniu Ukrainian Armor ogłosiła rozpoczęcie produkcji na licencji czesko-słowackiego CSG. Jak poinformowały firmy, „początkowa zdolność produkcyjna ukraińskiego partnera CSG wynosi 100 tys. pocisków artyleryjskich kal. 155 mm oraz 50 tys. sztuk amunicji kal. 105 mm rocznie. W kolejnych latach zdolność ta może zostać zwiększona kilkukrotnie”. U naszego wschodniego sąsiada produkują także inne firmy i już teraz ta zdolność jest liczona w setkach tys. rocznie.

Jeśli w tym zestawieniu uwzględnimy także potencjał Amerykanów, którzy niedawno zapowiedzieli że w połowie przyszłego roku będą produkować ok. 100 tys. pocisków miesięcznie, to wydaje się, że w 2027 r. zdolność produkcji pocisków artyleryjskich 155 mm w Europie zachodniej, Ukrainie i USA dobije do ok. 4 mln sztuk rocznie.

Pociski będą tańsze?

Jakie to będzie miało konsekwencje? Jeśli nie wybuchnie pełnoskalowa wojna NATO z Rosją, co wydaje się bardzo mało prawdopodobne, można założyć, że do końca dekady będą uzupełniane zapasy. Sojusz Północnoatlantycki zaleca, że każdy kraj powinien mieć zapasy co najmniej na 30 dni walki. Biorąc pod uwagę, że przelicznik to ok. 50 pocisków dziennie na działo, to tylko Polska powinna mieć co najmniej milion sztuk amunicji. A raczej więcej, choć na razie nie ma gdzie składować takich ilości.