Australia wybiera atom
Jako pierwszy wypowiedział się australijski Departament Obrony. W oświadczeniu opublikowanym 16 września poinformował, że: AUKUS [Australia, United Kingdom, United States) to ważne partnerstwo w historii Australii, które znacznie pogłębi współpracę naszych trzech krajów w zakresie zdolności zapewnienia bezpieczeństwa i obrony na nadchodzące dziesięciolecia. [...] Pierwszą poważną inicjatywą w ramach AUKUS jest nabycie przez Australię co najmniej ośmiu okrętów podwodnych z napędem jądrowym. Rząd australijski zamierza je zbudować w Adelajdzie. Oznacza to, że rząd australijski nie będzie już kontynuował programu okrętów podwodnych typu Attack. Australia, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone zobowiązały się do kompleksowego programu pracy w ciągu najbliższych 18 miesięcy. [...] Okres ten zostanie wykorzystany do zbadania pełnego zestawu wymagań, które stanowią podstawę zarządzania programem jądrowym, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów bezpieczeństwa, projektowania, produkcji, eksploatacji, serwisowania, usuwania odpadów jądrowych, szkolenia, ochrony środowiska [...] Okręty podwodne z napędem jądrowym cechują się lepszymi zdolnościami ukrywania się, prędkością, manewrowością, przeżywalnością i niemal nieograniczoną autonomicznością w porównaniu do konwencjonalnych odpowiedników. [...] Te zdolności pozwalają atomowym okrętom podwodnym działać w spornych obszarach z mniejszym ryzykiem wykrycia. Te zalety oznaczają, że przejście na okręty podwodne z napędem jądrowym stanowi znaczny skok zdolności Królewskiej Marynarki Wojennej Australii.
W odpowiedzi na powyższe oświadczenie, rząd w Paryżu ogłosił, że: Francja przyjmuje do wiadomości ogłoszoną właśnie przez rząd australijski decyzję o wstrzymaniu programu okrętów podwodnych typu Attack i rozpoczęciu współpracy ze Stanami Zjednoczonymi w zakresie okrętów podwodnych z napędem jądrowym. Jest to decyzja sprzeczna z literą i duchem współpracy, która panowała między Francją a Australią, opartymi na relacji zaufania politycznego, jak i na rozwijaniu przemysłowej oraz technicznej bazy obronnej na bardzo wysokim poziomie w Australii. Wybór Stanów Zjednoczonych, który prowadzi do usunięcia sojusznika i partnera europejskiego, takiego jak Francja, ze strukturalnego partnerstwa z Australią, w czasie, gdy stoimy w obliczu bezprecedensowych wyzwań w regionie Indo-Pacyfiku, [...] oznacza brak spójności, co Francja może jedynie obserwować i żałować. [...] Ogłoszona właśnie, godna ubolewania decyzja w sprawie programu Attack tylko wzmacnia potrzebę głośnego i jasnego poruszenia kwestii europejskiej autonomii strategicznej.
Głos zabrał też najbardziej dotknięty decyzją australijską francuski producent okrętów: Naval Group przyjmuje do wiadomości decyzję władz australijskich o zakupie floty atomowych okrętów podwodnych we współpracy ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią. Związek Australijski postanowił nie kontynuować następnej fazy programu. To wielkie rozczarowanie dla Naval Group, która oferowała Australii najlepszy w regionie konwencjonalny okręt podwodny o wyjątkowych osiągach. [...] Od pięciu lat zespoły Naval Group zarówno we Francji, jak i w Australii, a także nasi partnerzy, dają z siebie wszystko, a Naval Group wywiązuje się ze wszystkich swoich zobowiązań. Analiza konsekwencji tej suwerennej australijskiej decyzji zostanie przeprowadzona wraz ze Związkiem Australijskim w najbliższych dniach.
AUKUS przeciwwagą dla Chin
Zgodnie z deklaracją Canberry, coraz szybsze zmiany w zakresie bezpieczeństwa regionalnego sprawiają, że konwencjonalne okręty podwodne nie będą odpowiadać naszym potrzebom operacyjnym w nadchodzących dziesięcioleciach. Zacieśnienie współpracy w ramach AUKUS ma wzmocnić przeciwwagę dla Marynarki Wojenne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.
Oprócz „co najmniej” ośmiu okrętów podwodnych z napędem jądrowym, Australia planuje pozyskać dodatkowe środki uderzeniowe, w tym pociski manewrujące Tomahawk do niszczycieli typu Hobart, pociski JASSM ER (Joint Air-to-Surface Standoff Missiles Extended Range) do samolotów wielozadaniowych F/A-18 A/B Hornet i F-35A Lightning II oraz pociski LRASM ER (Long-Range Anti-Ship Missiles Extended Range) do maszyn F/A-18F Super Hornet. Ponadto Canberra ma kontynuować współpracę z Waszyngtonem w zakresie pocisków hipersonicznych dla swoich sił powietrznych. Powyższym zamierzeniom towarzyszyć będzie modernizacja okrętów podwodnych typu Collins (sześć w służbie od lat 1996-2003). Zabiegi te mają pozwolić na adekwatną reakcję na potencjalne wyzwania w zakresie bezpieczeństwa.
