Gripeny wlecą do Ukrainy. Mogą być tam montowane

Szwedzka firma zbrojeniowa Saab zamierza znacząco zwiększyć produkcję myśliwców Gripen, w tym dostawy samolotów do Ukrainy. Aby to zrobić, będzie musiała mniej więcej podwoić swoje moce produkcyjne, częściowo dzięki nowej fabryce montażowej w Ukrainie, zapowiedział prezes koncernu Mikael Johansson w rozmowie z „Financial Times”.

Kto sfinansuje szwedzkie Gripeny dla Ukrainy?

W zeszłym tygodniu prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i premier Szwecji Ulf Kristersson podpisali list intencyjny, przewidujący sprzedaż Ukrainie od 100 do 150 myśliwców. – Aby zwiększyć produkcję, wspaniale byłoby stworzyć w Ukrainie moce produkcyjne przynajmniej do montażu końcowego i testów, a być może nawet do produkcji poszczególnych komponentów – powiedział „FT” Mikael Johansson.

Kwestia finansowania zakupu szwedzkich samolotów przez Kijów nie została jeszcze rozstrzygnięta. Premier Kristersson rozmawiał o tym z przywódcami innych krajów Unii Europejskiej. Według Johanssona jedną z opcji jest wykorzystanie części zamrożonych rezerw Rosji. Przywódcy UE omawiają możliwość wykorzystania tych środków na pożyczkę dla Ukrainy; oczekuje się jednak, że większość z tych pieniędzy zostanie przeznaczona na zakup uzbrojenia, głównie od europejskich firm zbrojeniowych.

Czytaj więcej

Finanse

Europejski Bank Centralny zmienia zdanie. Rosyjskie aktywa dla Ukrainy?

Pęka kolejna unijna instytucja. Po raz pierwszy Europejski Bank Centralny poparł wykorzystanie za...

Finansowanie umowy z Ukrainą jest przedmiotem dyskusji na szczeblu politycznym, wyjaśnił Johansson. – Jaki ciężar finansowy i ryzyko poniesie Szwecja, jaka część może zostać podzielona między kraje, a jaka część może zostać zabezpieczona ze skonfiskowanych rosyjskich aktywów – to nie jest jeszcze w stu procentach jasne – powiedział.

Decyzja w sprawie planu Komisji Europejskiej, który zakłada zastąpienie 140 mld euro zamrożonych środków pieniężnych Banku Rosji w belgijskim depozycie Euroclear gwarancjami UE, tak by je przeznaczyć dla Ukrainy, została odroczona do grudnia. KE musi przygotować bardziej szczegółowe opcje: Belgia nalega na podział ryzyka prawnego i finansowego między kraje UE.

Produkcja Gripenów podzielona między kilka fabryk

Jak podkreśla Sash Tusa, analityk przemysłu lotniczego i obronnego w Agency Partners, koncern Saab „ma większe szanse na znaczący wzrost produkcji niż wiele innych firm”. W szczytowym okresie produkcja Gripenów wynosiła około 18 samolotów rocznie, a obecnie Saab produkuje około 12 maszyn rocznie. Łącznie koncern sprzedał 60 najnowszych myśliwców Gripen Szwecji, 36 Brazylii i cztery Tajlandii.

Anatolij Chrapczyński, ekspert lotniczy i wiceprezes ukraińskiej firmy zajmującej się walką elektroniczną, szczegółowo opowiedział agencji Unian o korzyściach, jakie ta decyzja przyniesie Ukrainie.

Czytaj więcej

Polityka

Węgry planują antyukraiński sojusz z Czechami i Słowacją

Węgry planują zacieśnić współpracę z Czechami i Słowacją, by stworzyć w Unii Europejskiej blok sc...

– Oficjalne oświadczenia przewidują ewentualne otwarcie lub współpracę w tym obszarze dopiero po osiągnięciu pokoju. To pozytywny krok, ponieważ planujemy nie tylko kupić samoloty, ale, idąc za przykładem Brazylii, również je produkować u siebie – mówił.

– Oczywiście, jest to korzystne dla nas, ponieważ lokalizujemy produkcję głównego typu samolotów, które będą eksploatowane przez Siły Powietrzne Ukrainy. Kluczowe jest jednak umiejscowienie produkcji w więcej niż jednej lokalizacji. Jeśli spojrzymy na ukraiński przemysł zbrojeniowy w kontekście przemysłu lotniczego, mamy Charkowskie Zakłady Lotnicze, mieliśmy MiGremont, mamy Lwowskie Zakłady Lotnicze, mamy Motor Sicz, mamy Iwczenko-Postęp i mamy zakłady Antonowa – innymi słowy – szeroką sieć fabryk, które mogłyby produkować podzespoły do szwedzkiego samolotu – zapewnił.

Iść wzorem Polski i Turcji

– Co istotne, gdyby określone podzespoły były produkowane w konkretnych fabrykach, pozwoliłoby nam to stworzyć kompleksowy system zabezpieczony przed ewentualnym sabotażem wroga. Do tego Gripen musi być budowany tak, jak Turcja zrobiła to na przykład z F-16, gdzie ma możliwość produkcji własnych systemów uzbrojenia dla F-16. Polska też może modernizować swoje F-16 – podkreślił ukraiński ekspert.

Dlatego zdaniem Chrapczyńskiego, samo otwarcie fabryki nie wystarczy.

– Musimy stworzyć przejrzystą strukturę, która będzie nie tylko dostarczać samoloty, ale także niezbędne systemy uzbrojenia. Gripen przenosi różnorodne pociski, w tym wszystkie, których obecnie używamy w naszych Mirage'ach, F-16 i MiG-ach. Należą do nich pociski Thales, AIM-120, JDAM-y, Hammery i bomby. Co więcej, jeśli mówimy o wersji E, mógłby również wykorzystywać pociski dalekiego zasięgu Taurus – wyliczał ekspert.

Podkreślał też jeszcze jedną przewagę szwedzkiej konstrukcji nad innymi.

– Jeśli chodzi o magazynowanie, unikalną cechą tego samolotu jest to, że może lądować na każdej autostradzie. Dlatego głównym zadaniem jest budowa podziemnych hangarów w lesie w pobliżu np. autostrady Kijów-Czop. Mamy kilka autostrad, które są już przygotowane pod lądowiska. Dzięki temu te samoloty mogą być samolotami szybkiego reagowania. Załadunek broni i tankowanie przy pracującym silniku zajmuje 10 minut – powiedział Anatolij Chrapczyński.