Umowy na okręty podwodne w tym roku nie będzie

Epopeja z zakupem okrętów podwodnych dla Wojska Polskiego w ramach programu „Orka” trwa już kilkanaście lat, a jeśli liczyć także poprzednie próby zakupu okrętów, to nawet dłużej. Faktem jest, że obecnie w Wojsku Polskim służy już tylko jeden okręt podwodny ORP Orzeł, który jest konstrukcji sowieckiej i ma prawie 40 lat. Wydaje się jednak, że zbliżamy się wreszcie do szczęśliwego finału tej historii i podpisania kontraktu na zakup trzech okrętów podwodnych, których wartość jest szacowana na kilkanaście mld zł.

Przepraszam, w jakim trybie?

Na jakim etapie postępowania jesteśmy? Jak już informowaliśmy na łamach „Rzeczpospolitej”, w Wojsku Polskim powstało kilkadziesiąt kryteriów dotyczących m.in. zdolności tych okrętów, czasu dostaw, zapewnienia finansowania itd. Później odpowiedzialna za proces zakupu Agencja Uzbrojenia (AU) rozesłała pytania do oferentów. – Sztab Generalny nadał poszczególnym kryteriom odpowiednią wagę, nie znając nawet ofert. To zapewnia bezstronność postępowania. AU bazowała na odpowiedziach przesłanych przez producentów. Niektórzy nie byli otwarci na rozmowę i nie przesłali wymaganych informacji, co odbiło się na ich punktacji – wyjaśniał kilka miesięcy temu płk Grzegorz Polak, rzecznik prasowy Agencji Uzbrojenia.

Wiadomo, że po zsumowaniu punktów najlepiej wypadły oferty z Niemiec, Szwecji i Włoch (kolejność alfabetyczna). Ale też wiadomo, że później inni oferenci dosyłali dodatkowe informacje i tabele z kryteriami zostały aktualizowane. Od kilku miesięcy w tym postępowaniu panowała cisza i mimo oficjalnych deklaracji, niewiele się działo. Sprawa z Agencji Uzbrojenia przeszła na poziom polityczny – do resortu obrony.

Czytaj więcej

Modernizacja Sił Zbrojnych

Okręty podwodne znów podtopione. Spektakularna porażka programu „Orka”

Wbrew deklaracjom rządu nie ma szans na to, że do końca roku Polska podpisze umowę na zakup okręt...

Pod koniec lipca poseł Bartosz Kownacki złożył interpelację do ministra, w której zapytał: „jakie konkretnie kryteria – poza ceną – będą miały decydujące znaczenie przy wyborze wykonawcy w programie  »Orka«?” Poprosił również „o przedstawienie pełnej listy kryteriów oraz ich wag punktowych (jeśli są znane), a także o wskazanie, w jaki sposób MON zamierza oceniać m.in. poziom transferu technologii, zakres współpracy przemysłowej, harmonogram dostaw, zdolności operacyjne oferowanych jednostek, kompatybilność z systemami NATO, koszty cyklu życia oraz innych dodatkowych strategicznych wymagań, które są ważne dla Polski, jak np. rozwiązanie »Gap Filler«”.

To w resorcie obrony wywołało poruszenie, ponieważ o część tych kwestii de facto nikt formalnie oferentów nie pytał, wspominana AU pytała raczej o kwestie techniczne. Co ciekawe, pierwsza odpowiedź z MON na interpelację została uznana za niesatysfakcjonującą, a 9 września został przedłużony czas na odpowiedź.

Czas na decyzje polityczne

By niejako wybrnąć z tej sytuacji Rada Ministrów miała wczoraj zatwierdzić dodatkowe kryteria, które będą w najbliższym czasie rozesłane do poszczególnych producentów lub ich rządów (umowa na zakup tych okrętów będzie dokumentem międzyrządowym). Ma to być ok. 10 pytań, które będą dotyczyć m.in. zakupów, jakie dane państwo planuje w polskim przemyśle obronnym, okrętu pomostowego, inwestycji w polski przemysł, ale też zaangażowania naszego przemysłu w prace badawczo-rozwojowe związane z szeroko rozumianym przemysłem obronnym. Są to już nie kryteria techniczne okrętów, a raczej gospodarczo-polityczne.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Maciej Miłosz: Prawdziwi politycy, czyli jak się dorasta w MON

Wtargnięcie rosyjskich dronów może okazać się przełomem dla Władysława Kosiniaka-Kamysza.

Po otrzymaniu odpowiedzi na pytania, co najpewniej wydarzy się w ciągu kilku najbliższych tygodni, Ministerstwo Obrony Narodowej, wspólnie z ministrem aktywów państwowych oraz ministrem finansów i gospodarki ma przygotować rekomendacje. To na ich podstawie Rada Ministrów ma podjąć decyzję, kto będzie dostawcą okrętów dla polskiej Marynarki Wojennej.

Warto jednak pamiętać, że są to rekomendacje, które rząd może wziąć pod uwagę, ale nie musi. Jest tu wciąż miejsce na decyzje polityczne i np. uznanie, że w imię sojuszu z tym czy innym państwem z powodów politycznych zdecydujemy się akurat na zakup w nim. Z tym, że po poznaniu dokładnych ofert wybranie oferty słabo ocenianej pod względem wojskowym, technicznym czy gospodarczym będzie znacznie trudniejsze do uzasadnienia.